%0 Journal Article %T بررسی تزئینات کاشی‌کاری در مساجد دورۀ تیموریان (نمونۀ موردی: مسجد گوهرشاد مشهد و مسجد گوهرشاد هرات) %J فردوس هنر %I مؤسسه آموزش عالی فردوس %Z 2717-2317 %A مجتبوی, سیده مریم %A امین خندقی, جواد %A واسعی, فریناز %D 2022 %\ 02/20/2022 %V 2 %N 7 %P 48-63 %! بررسی تزئینات کاشی‌کاری در مساجد دورۀ تیموریان (نمونۀ موردی: مسجد گوهرشاد مشهد و مسجد گوهرشاد هرات) %K تزئینات %K کاشی‌کاری %K دورۀ تیموری %K مسجد گوهرشاد مشهد %K مسجد گوهرشاد هرات %R 10.30508/fhja.2022.561924.1141 %X بیان مسئله: دورۀ تیموری یکی از دوره‌های درخشان هنر و معماری اسلامی محسوب می‌شود. در این دوره، پیشرفت‌های قابل توجهی در عرصه‌های مختلف تزئینات معماری صورت می‌گیرد. شیوۀ تزیین با کاشی معرق در عهد تیموری حکایت از آن دارد که هنرمندان این دوره در شیوۀ تزیینی به حد اعلای مهارت دست یافته بودند. در واقع، تزئین در این دوره، تحت‌تأثیر عوامل متعددی دست‌خوش تغییر و دگرگونی اساسی شده است. هدف پژوهش: از اهداف اصلی این پژوهش، مقایسۀ تطبیقی تزئینات دورۀ تیموریان شامل خطوط تزئینی، نقوش و رنگ‌های به‌کار رفته در کاشی‌کاری نمونه‌های موردی (مساجد گوهرشاد مشهد و هرات) می‌باشد. سؤال پژوهش: دو مسجد گوهرشاد و هرات که هر دو توسط یک نفر و در یک دوره ساخته شده‌اند، چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی در زمینۀ تزئینات با یکدیگر دارند؟روش تحقیق: این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و گردآوری اطلاعات و داده‌های مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه‌ای-اسنادی انجام شده است.نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که هم‌نشینی مقتدرانۀ نقوش گیاهی در کنار نقوش هندسی، از ویژگی‌هایی است که در این دوره آغاز شده است. همچنین معماری عصر تیموری را می‌توان اوج کاربرد رنگ در معماری دانست که نمونۀ آن در کتیبه‌های کوفی، نسخ و ثلث به رنگ طلایی در زمینۀ کاشی‌های آبی مشاهده می‌شود. این گونه به نظر می‌رسد که به علت گسترش وسیع معماری در دورۀ تیموری و فاصلۀ مسجد گوهرشاد مشهد و گوهرشاد هرات با یکدیگر، تفاوت در اقلیم و تا حدودی مسائل فرهنگی و خصوصیت‌های قومی، باید شاهد تفاوت‌هایی بیش‌تر از آن‌چه در این دو مسجد می‌بینیم، باشیم. با بررسی و مطالعات انجام شده، به علت اشتراک دینی در این منطقه که خود می‌تواند عامل بسیار تعیین کننده‌ای باشد، نه تنها تفاوتی فاحش نمی‌توان دید، بلکه یک نوع وحدت و انسجام در طراحی‌ها و نقش‌ها وجود دارد. %U https://www.fhja.ir/article_698469_a3acc19093ff02b80e11353ef92c110d.pdf