ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل عناصر بصری قالی ایرانی در خوانش تصویری قالی شیخ صفی (موزه لس آنجلس)
بیان مسئله: قالی ایرانی با زبان هنری و تصویری به عنوان تجلیگاه عناصر بصری و نمادین جلوه نموده است. وجود مفاهیم نمادین در قالب عناصر بصری در قالی ایرانی ریشه در فرهنگ ایرانی - اسلامی دارد، از جمله نمودهای بارز آن قالی شیخ صفی متعلق به دوران صفویه است. این قالی را میتوان یکی از نمونه های بارز کاربرد عناصر بصری و نمادین در هنر قالی ایرانی دانست. این اثر نفیس به عنوان مجموعه ای ارزشمند از نقشمایه ها و موتیفهایی با مفاهیم ایرانی - اسلامی است. این پژوهش به خوانش تصویری و بررسی عناصر بصری یکی از دو نمونه قالی شیخ صفی (نمونة موجود در موزه شهر لس آنجلس) پرداخته است. هدف مقاله: هدف از این پژوهش شناخت و معرفی عناصر تصویری و نقشمایه های قالی ایرانی - اسلامی باتوجه به شاهکارهای هنری موجود و روشن ساختن مفاهیم نمادین آنها بوده که پایه و اساس هنر تصویری اسلامی - ایرانی را آشکار میسازد.سؤال مقاله: در راستای این پژوهش این سؤالات مطرح بوده که قالی ایرانی تا چه اندازه به عنوان یکی از قالبهای هنری عناصر و نقشمایه های نمادین ایرانی - اسلامی را انتقال داده است؟ ویژگیهای بصری و نمادین نقشمایه های قالی شیخ صفی دارای چه بنیانهایی هستند؟روش تحقیق: این تحقیق از نظر زمانی یک پژوهش تاریخی و از نظر هدف توصیفی - تحلیلی بوده. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان میدهد، ساختار این قالی برگرفته از مفهوم بهشت مینوی و باغ مینوی اسلامی - ایرانی است. وجود عناصری بصری چون لچک، ترنج و شمسه مرکزی یا همان ترنج و قندیل هرکدام نشانی از بار معنایی نمادین موجود در این قالی است. کاربرد نقشمایه ها با ابعاد زیبایی شناختی در ظاهر و ساختار قالی به همراه مفاهیم خاص از جمله ویژگیهای این قالی نفیس است.
https://www.fhja.ir/article_245465_53a60d4f46828f3ab186682a8102a26d.pdf
2021-08-23
88
105
10.30508/fhja.2021.530651.1071
قالی
شیخ صفی
صفویه
نقوش نمادین
مریم
متفکرآزاد
mmotafakkerazad@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری هنرهای اسلامی، عضو هیئت علمی دانشکده هنرهای اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران
AUTHOR
محمد
خزایی
mohamad.khazaei@gmil.com
2
دانشیار، عضو هیئت علمی گروه گرافیک، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
- آذرپاد، حسن، (1372)، حشمتی رضی، فضلالله، فرش نامه ایران، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
1
- اسپنانی، محمد علی، (1387)، فرش صفوی از منظر نوآوری در طرح و نقش، فصلنامه علمی پژوهشی انجمن علمی فرش ایران ، شماره 9.
2
- اسکندرپور خرمی، پرویز، (1380)، گلهای ختایی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، تهران، چاپ سوم.
3
- اسکندرپورخرمی، پرویز) 1383)، اسلیمی و نشانها، نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.
4
- ادوراز، س، (1368)، قالی ایران، ترجمه: مهین دخت صبا، انتشارت فرهنگسرا، تهران.
5
- افرازی زاده، سید فیض اله، راد، پریسا، (1396)، شمسه نماد نور و وحدانیت در هنر اسلامی، فصلنامه پژوهشنامه مطالعات راهبردی علوم انسانی و اسلامی، سال اول، شماره 7.
6
- افشار، ایرج،(1376 )، جستاری در تاریخ هنر ایران(مجموعه مقالات هنر بر اساس فهرست) به اهتمام: محمد عبدلی، راضیه گرکنی، مؤسسه انتشاراتی جمال هنر-مقاله سی و سوم، سمساری، محمد، اهمیت اسب و تزئینات آن در ایران باستان.
7
- بویلستون، نیکلاس، (1387)، کوماراسومامی و تفسیر نمادها، ترجمه : محتبی صفی پور، پژوهشنامه فرهنگستان هنر، شماره 9.
8
- چیت سازیان، امیر حسین، (1380)، بررسی دلایل تداوم و شکوفایی هنر فرشبافی ایران در دوران اسلامی، مجموعه مقالات اولین همایش هنر اسلامی در ایران، با اهتمام محمد خزایی، مؤسسه مطالعات هنر اسلامی، تهران.
9
- چیت سازیان، امیر حسین، (1385)، نمادگرایی و تأثیر آن در فرش ایران، گلجام، شماره 4-5، ص37-56.
10
- حشمتی رضی، فضل الله،(1395)، تاریخ فرش)سیر تحول و تطور فرش بافی ایران)، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت)، تهران.
11
- خزایی، محمد، (1380)، نمادگرایی در هنر اسلامی: تاویل نمادین نقوش در هنر ایران، مجموعه مقالات اولین همایش هنر های اسلامی در ایران، به اهتمام محمد خزایی، مؤسسه مطالعات هنر اسلامی، تهران.
12
- خواجه احمد عطاری، علیرضا، آشوری محمدتقی، اربابی ، بیژن، کشاورز افشار، مهدی، (1394)، گفتمان باغ در فرش صفوی، گلجام، شماره 28 .
13
- دیماند،اس،ام،(1379)، بافته ها و فرشهای عصر صفوی، اوج های درخشان هنر ایران، ریچارد اتینگهاوزن و علی یارشاطر،ترجمه : هرمز عبدالهی و رویین پاکباز، نشر آگه، تهران.
14
- ر. دبلیو. فریه، (1374)، هنرهای ایران، ترجمه: پرویز مرزبان، فرزان، تهران.
15
- رویمر،ه.ر(1380)برآمدن صفویان، تاریخ ایران دورا ن صفویان، پژوهش دانشگاه کمبریج، ترجمه یعقوب آژند، تهران، جامی.
16
- ژوله، تورج، (1391)، شناخت فرش: برخی مبانی نظری و زیرساخت های فکری، تهران، یساولی.
17
- ژوله، تورج.،(1381)، پژوهشی در فرش ایران، تهران، یساولی.
18
- ساعی، علی، ( 1386 ) ، بافندگی و بافته های ایرانی از دوران کهن، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی- بررسی تاریخ، شماره 4 ، سال 5، صص37-68.
19
- شفیعی، فاطمه، فاضلی، علیرضا، آزادی، محمد جواد، (1393)، بررسی تجلّی رمز نور در معماری اسلامی(بر مبنای نگاه اشراقی سهروردی به نور و تأکید بر شاخصهای مساجد اسلامی)، فصلنامه علمی نگارینه هنر اسلامی، شماره سوم.
20
- کاظم پور، مهدی، محمد زاده، مهدی،(1396)، مطالعه تطبیقی نقوش نمادین شیعی بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی با مسجد جامع یزد، نگره، شماره 44، صص 84-97.
21
- کونل، ارنست،( 1355)، هنر اسلامی، ترجمه : هوشنگ طاهری، تهران، انتشارات توس.
22
- میرزایی، عبدالله، عارف پور، فاطمه، (1393)، برخی مبانی نظری و زیرساخت های فکری در شناخت فرش با تأکید بر سلسلۀ صفوی و تحولات قالیبافی، فصلنامه نقد کتاب هنر، سال اول، شماره 3 و 4، صص131-150.
23
- والکر، دانیل، (1384)، فرشهای دوران صفوی- دایره المعارف ایرانیکا- ویراستاری احسان یارشاطر- ترجمه : ر. لعلی خمسه، تهران، نیلوفر.
24
- یارشاطر، احسان، (1384)، تاریخ و هنر فرشبافی در ایران- براساس دایره المعارف ایرانیکا، ترجمه: ر. لعلی خمسه، انتشارات نیلوفر، چاپ گلشن.
25
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه تجملگرایی در آثار هنری امویان در شام و اندلس
بیان مسئله: در متون تاریخی و فقهی به تغییر رویه حکومتداری در اسلام و گرایش آن از سادگی بهسوی تجملخواهی در دوران امویان بارها اشاره شده است و آثار هنری برجایمانده از امویان بهصورت مجزا در مطالعاتی پیشازاین مورد بررسی قرار گرفتهاند ولیکن تا کنون پژوهشی که این آثار را در چشماندازی کلی و از منظر شاخصهای همچون «تجملگرایی» موردمطالعه قرار دهد انجام نشده است.هدف: باتوجهبه اینکه آثار هنری اسبابی هستند که بشر را در تماس بیواسطه با فرهنگ دورههای تاریخی قرار میدهند هدف از این مطالعه شناسایی جنبههای شاهانه و تجملگرایانه حکومت امویان بر اساس آثار هنری آنان است.سؤالات: آثار تجملگرایانۀ امویان کدام آثار هستند؟ و این آثار چگونه پاسخگوی اهداف مالکان خود بودهاند؟روش تحقیق: پژوهش حاضر از نوع بنیادین بوده و به روش توصیفی -تحلیلی صورت میپذیرد. در مرحله نخست متون تاریخی و دینی به روش تحلیل محتوایی مطالعه شده و سپس آثار هنری برجامانده از امویان اعم از آثار معماری و آثار موزهای به روش تحلیلی- توصیفی مورد بررسی قرار گرفتهاند.نتیجهگیری: بررسیها نشان داد که روحیه تجملپرستی امویان را میتوان در دمشق و اندلس، از طریق آثار برجایمانده از آنها پی گرفت. این آثار گاه از طریق عظمت و بزرگی و هزینههایی که مصروف آنها شده مثل مساجدی همچون قبهالصخره و جامع دمشق و قرطبه و گاه از طریق نوع کارکرد آنها همچون کاخها و حمامهای سلطنتی و یا بهواسطة خطوط و نشانههای تصویری بکار رفته بر روی آنها، سلطنتطلبی و تجملگرایی امویان را نمودار ساختهاند.
https://www.fhja.ir/article_249285_5feceb791ee52215a6308072df90f3c9.pdf
2021-08-23
10
31
10.30508/fhja.2022.543107.1108
امویان
دمشق
اندلس
مساجد
کاخها
سفال اموی
ظروف عاجی
الهام
اکبری
e.akbari@alzahra.ac.ir
1
دانشجوی دکتری رشته تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنرهای اسلامی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
ابوالقاسم
دادور
a.dadvar@alzahra.ac.ir
2
استاد و عضو هیئتعلمی رشته پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
AUTHOR
- ابن اعثم کوفی، محمدبن علی (1374ش)، الفتوح، مترجم: احمدبن مستوفی، به تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد، تهران: علمی فرهنگی.
1
- ابن جوزی، جمالالدین عبدالرحمن (1403ق)، زادالمسیر فی علم التفسیر، الجزء الخامس، الطبعه الثالثه، بیروت: المکتب الاسلامی.
2
- ابنخلدون، عبدالرحمن (1382)، مقدّمه ابنخلدون، ج1، مترجم: محمّدپروین گنابادی، چاپ دهم، تهران: علمی و فرهنگی.
3
- ابن فقیه، احمدبن محمد (1416ق)، البلدان، تصحیح: یوسف الهادی، بیروت: عالم الکتب.
4
- اتینگهاوزن، ریچارد و گرابار، الگ (1394)، هنر و معماری اسلامی (1)، مترجم: یعقوب آژند، تهران: سمت.
5
- ازرقی، محمدبن عبدالله (1415ق)، اخبار مکه و ما جاء فیها من الاثار، به کوشش رشدی صالح، مکه: مکتبه الثقافه.
6
- اولاگوئه، ایگناسیو (1365)، هفت قرن فراز و نشیب تمدن اسلامی در اسپانیا، مترجم: ناصر موفقیان، تهران: شباویز
7
- برند، باربارا (1375)، "غرب عالم اسلام"، سوره اندیشه، شماره 70، صفحات 95- 83.
8
- برند، باربارا (1383)، تاریخ هنر اسلامی، مترجم: مهناز افشار، تهران: موسسه مطالعات هنر اسلامی.
9
- بلاذری، ابوالحسن احمدبن یحیی (1367)، فتوح البلدان، ترجمه، مقدمه و تحشیه: محمد توکل، تهران: نقره.
10
- پین سنت، جان (1379)، شناخت اساطیر یونان، مترجم: باجلان فرخی (م.ح)، تهران: اساطیر.
11
- چلونگر، محمدعلی و اصغری، پروین (1392)، "پیامدهای اجتماعی حضور مسلمانان در آندلس"، فصلنامه تاریخ اسلام، شماره 56، صفحات 152- 127.
12
- دیامند، س.م (1365)، راهنمای صنایع دستی، مترجم: عبدالله فریار، تهران: علمی فرهنگی.
13
- ذهبی، شمس الدین ابوعبدالله (1405)، سیر أعلام النبلاء، ج8، محقق: مجموعة من المحققین بإشراف الشیخ شعیب الأرناؤط، الطبعة الثالثة: مؤسسة الرساله.
14
- رایس، دیوید تالبوت (1375)، هنر اسلامی، مترجم: ماه ملک بهار، تهران: علمی فرهنگی.
15
- زرگری نژاد، غلامحسین (1383)، نهضت امام حسین و قیام کربلا، تهران: سمت.
16
- زرینکوب، عبدالحسین (1362)، بامداد اسلام، تهران: امیرکبیر.
17
- زمانی، عباس (بیتا)، تأثیر هنر ساسانی در هنر اسلامی، تهران: اداره کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر.
18
- سامانی، سید محمود و خضری، سید احمدرضا (1391)، "بررسی تطبیقی زمینهها و مراحل دستیابی امویان به قدرت پس از اسلام"، فصلنامه علمی- پژوهشی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، شماره 9، سال سوم، ، صفحات 138- 115.
19
- طبری، محمدبن جریر (1353)، تاریخ طبری، ج9، مترجم: ابوالقاسم پاینده، تهران: اساطیر.
20
- عابدینی، ابوالفضل (1389)، "از حکومت الهی پیامبر (ص) تا سلطنت موروثی معاویه"، فصلنامه آفاق دین، شماره 1، صفحات 68- 49.
21
- عامری، جعفر مرتضی (1400ق)، الصحیح من سیره النبی الاعظم، قم.
22
- عبداللّهبن مسلم ابنقتیبه (1378ق)، الامامة و السیاسة، ، قاهره: چاپ طه محمد زینی.
23
- کرسول، کیل آرچیبالدکمبرون (1393)، گذری بر معماری متقدم مسلمانان، مترجم: مهدی گلچین عرفانی، انتشارات متن، تهران.
24
- کونل، ارنست (1347)، هنراسلامی، مترجم: هوشنگ طاهری، بیجا: مشعل آزادی.
25
- گرابار، اولگ (1379)، شکلگیری هنر اسلامی، مترجم: مهرداد وحدتی دانشمند، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
26
- محمدبن عمر ابن قوطه (1369)، تاریخ فتح اندلس، مترجم: حمیدرضا شیخی، مشهد: آستان قدس.
27
- محمدی جورکویه، علی (1381)، "شکست مسلمین در اندلس، عبرتی بزرگ"، رواق اندیشه، شماره 15، ناشر: سازمان صدا و سیما، صفحات 87 تا 96.
28
- مسعودی، علی بن حسین (1382) ، مروج الذهب و معادن الجواهر، ج1، مترجم: ابوالقاسم پاینده، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
29
- مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد (1361)، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، مترجم: علینقی وزیری، تهران: شرکت مولفان و مترجمان.
30
- المقری، احمدبن محمد (1408ق)، نفح الطیب من غصن الأندلس الرطیب، محقق احسان عباس، بیروت: دارصادر
31
- وات، منونتگمری (1359)، اسپانیای اسلامی، مترجم: محمد علی طالقانی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
32
- وزیری، علینقی (1387) ،تاریخ عمومی هنرهای مصور، تهران: دانشگاه تهران.
33
- هوگ، جان و هانری مارتن (1368)، سبک شناسی هنر معماری، مترجم: پرویز ورجاوند، تهران: علمی فرهنگی.
34
- هیلن برند، روبرت (1393)، معماری اسلامی: شکل کارکرد و معنی، مترجم: باقر آیت الله زاده شیرازی، تهران: روزنه.
35
- یعقوبی، احمد بن اسحاق (1382)، تاریخ یعقوبی، مترجم: محمد ابراهیم آیتی، تهران: علمی فرهنگی.
36
- James, Devid (1974), Islamic Art, Hamyln publishing group limited.
37
- Dodds, J.D (1990), Al Andalus: The art of the Islamic Spain, New York: The Metropolitan Museum of Art.
38
- Imamuddin, S.m (1981), Muslim Spain, Leiden, E.J, Brill.
39
- L.P. Harvey (2005), Muslims in Spain, 1500 to 1614, The University of Chicago Press.
40
ORIGINAL_ARTICLE
نقش سینما در آگاهسازی مخاطب از طرحواره های جفری یانگ بر مبنای تحلیل شخصیت زن فیلم خفگی
بیان مسئله: طرحواره الگو یا طرحی است که در حوزه روانشناسی و سلامت روان، مطرح شده است. همه طرحوارهها منفی نبوده و طرحوارههای مثبت نیز وجود دارند. مشکل زمانی به وجود میآید که طرحوارهای موجب ناکارآمدی و اختلال در زندگی انسان گردد. یکی از این طرحوارهها، طرحواره رهاشدگی است که بهواسطه اتفاقات رخداده در دوران کودکی و در ﻧﻬﺎد ﺧﺎﻧﻮاده، شکلگرفته است. در این پژوهش با توصیف طرحوارههای جفری یانگ، تحلیل و بررسی کاراکتر صحرا مشرقی در فیلم سینمایی خفگی انجام شده است.هدف، سؤال یا فرضیۀ تحقیق: در این مقاله، تحلیل روانشناسانه کاراکتر زن فیلم خفگی از دیدگاه طرحواره رهاشدگی جفری یانگ با هدف پاسخ به این پرسش که آیا میتوان کاراکتر زن فیلم خفگی را بر مبنای نظریة طرحواره بررسی کرد، انجام شده است و سپس به مقوله سینما و نقش آن در شناخت طرحوارهها پرداخته شده است. پرسشهای اصلی این پژوهش این است که چگونه سینما میتواند نقش مهمی در آگاهسازی مخاطب بر سلامت روان خود از منظر شناخت طرحواره ایفا کند و همچنین نقش همذاتپنداری مخاطب با کاراکترها در شناخت طرحوارهها چگونه است. روش تحقیق: روش تحقیق بهصورت توصیفی و تحلیلی و روش جمعآوری اطلاعات کتابخانهای، مروری و مشاهده مستقیم فیلم بوده است.نتیجهگیری: نتایج حاصل نشان داد که مخاطب میتواند با دیدن شخصیت فیلم که در این طرحوارهها گرفتار است، با همذاتپنداری و یافتن ارتباط میان مشکلات روحی خود و کاراکترهای فیلم، به آنها واقف شده و به دنبال راهی برای قطع این چرخة معیوب گردد؛ بنابراین نقش سینما در نشان دادن طرحوارهها مؤثر بوده است.
https://www.fhja.ir/article_249284_14ed6733dce240b2a33616b467a06de3.pdf
2021-08-23
32
47
10.30508/fhja.2022.540521.1106
سینما
فیلم خفگی
نقد روانشناسانه
طرحواره رهاشدگی
جفری یانگ
افروز
کشاورز
afruzkeshavarz@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری پژوهش هنر، عضو هیئتعلمی گروه سینما مؤسسه آموزش عالی روزبهان، ساری، ایران
AUTHOR
حسین (نویسنده دوم و مسئول)
اردلانی
h.ardalani@iauh.ac.ir
2
استادیار گروه فلسفه هنر، دانشکده هنر و معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
LEAD_AUTHOR
- آندرو، دادلی، (1378)، تئوریهای اساسی فیلم، مسعود مدنی، چاپ اول، تهران، انتشارات رهروان پویش.
1
- استیونسون، رالف. دبری، ژ. ر، (1388)، هنر سینما، پرویز دوایی، چاپ پنجم، تهران، انتشارات امیرکبیر.
2
- اسلین، مارتین، (1382)، دنیای درام، محمد شهبا، چاپ دوم، تهران، نشر هرمس.
3
- پودوفکین، ف. ا، (1389)، فن سینما و بازیگری در سینما، حسن افشار، چاپ پنجم، تهران، نشر مرکز.
4
- دی.کاتز، استیون، (1389)، نما به نما: جلد دوم: نمای متحرک، محمد گذر آبادی، چاپ دوم، تهران، انتشارات بنیاد سینمایی فارابی.
5
- شارف، استفان، (1382)، عناصر سینما: درباره نظریه تأثیر زیباییشناسی سینمایی، محمد شهبا، فریدون خامنهپور، چاپ دوم، تهران، نشر هرمس.
6
- مارتین، والاس، (1386)، نظریههای روایت، محمد شهبا، چاپ دوم، تهران، نشر هرمس.
7
- مالوی، لورا، (1388)، نظریه فیلم: مجموعه مقالات: لذت بصری و سینمایی روایی، فصلنامه ارغنون 23، فتاح محمدی، چاپ اول، تهران، سازمان چاپ و انتشارات.
8
- مکی، ابراهیم.(1388)، مقدمهای بر فیلم نامه نویسی و کالبدشکافی یک فیلمنامه، چاپ ششم، تهران، انتشارات سروش.
9
- یانگ، جفری. کلوسکو، ژانت، (1399)، زندگی خود را دوباره بیافرینید، علیرضا غلامی، محمدرضا غلامی، چاپ اول، تهران، انتشارات آتیسا.
10
- سعیدنیا، زینب. مکوندی، بهنام، اثربخشی طرحوارهدرمانی بر طرحوارههای ناسازگار اولیه و الگوهای حل تعارض در زنان متأهل مراجعهکننده به مراکز مشاوره، فصلنامه علمی پژوهشی زن و فرهنگ. سال دهم، شماره 37، 1397، صص 113-99.
11
- سهرابی، فرامرز، رواندرمانیهای موج سوم: خاستگاه حال و چشمانداز با تأکید ویژه بر طرحواره درمانی، فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی ویژهنامه، سال پنجم، شماره 18، 1394، صص 14-1.
12
- شاهرودی، فاطمه، نقد روانشناختی شخصیت اصلی زن فیلم رگ خواب 1396 از دیدگاه طرحواره جفری یانگ، زن در فرهنگ و هنر، دوره یازدهم، شماره 2، 1398، صص 249-233.
13
- شهامت، فاطمه، پیشبینی نشانههای سلامت عمومی (جسمیسازی، اضطراب و افسردگی) بر اساس طرحوارههای ناسازگار اولیه، فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه تبریز، سال پنجم، شماره 20، 1389، صص 128-107.
14
- صیادی، گونا، گلمحمدیان، محسن، رشیدی، علیرضا، اثربخش طرحوارهدرمانی بر احساس حقارت دختران نوجوان خانوادههای طلاق، سال هفتم، شماره 1، 1396، صص 89-100.
15
- طباطباییبرزکی، سعید، سهرابی، فرامرز، کریمیزارچی، مهدی، اثربخشی آموزش تکنیکهای تجربی طرحوارهدرمانی بر روی طرحوارههای افراد افسرده، فصلنامه فرهنگ مشاوره و رواندرمانی، سال سوم، شماره 11، 1391، صص 86-75.
16
- کرمی، جهانگیر، اعظمی، یوسف، جلالوند، محمد، دارابی، افسانه، راستگو، ناهید، بررسی اثربخشی گروهدرمانی شناختی طرحواره محور بر کاهش استرس شغلی پرستاران، مجله علوم پزشکی صدرا، دوره چهارم، شماره 4، 1395، صص 230-221.
17
- مصاحبی، الهام، امیریمجد، مجتبی، قمری، محمد، بزازیان، سعیده، تدوین مدلی برای پیشبینی نشانگان ضربه عشقی در دانشجویان بر اساس ویژگیهای شخصیتی، طرحوارههای ناسازگار اولیه و کیفیت روابط دلبستگی، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، دوره بیست و پنجم، شماره 1، 1398، صص 55-42.
18
- نظری، فاطمه، کاکاوند، علیرضا، مشهدیفراهانی، ملکه، رابطه طرحوارههای ناسازگار اولیه با شیوههای فرزند پروری مادران و اختلالهای بیرونی شده فرزندانشان، فصلنامه روانشناسی کاربردی، سال نهم، شماره 2، 1394، صص 135-115.
19
- نوفرستی، اعظم، اکبری زردخانه، سعید، مقایسه طرحوارههای ناسازگار اولیه در مجرمان جنسی و افراد عادی، نشریه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، دوره چهاردهم، شماره 2، 1392، صص 129-120.
20
- هنردوست، نرگس، گزارشی از چند کتاب در زمینه طرحوارهدرمانی، فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی ویژه نامه، سال پنجم، شماره 18، 1394، صص 180-167.
21
- یارمحمدیواصل، مسیب، برجعلی، احمد، گلزاری، محمود، دلاور، علی، بررسی اثربخشی طرحواره درمانی بر بهبود اختلال افسردگی اساسی عود کننده، فصلنامه فرهنگ مشاوره و رواندرمانی، سال سوم، شماره 12، 1391، صص 48-21.
22
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی ترکیب بصری کتیبه های پنجره فولادی دوره ی تیموری موزه آستان قدس رضوی
بیان مسئله: در طول سدههای مختلف در دوران اسلامی، به دلیل کاربرد و موارد استفاده فلزکاری به یکی از مهمترین هنرها درمیآید. همچنین باتوجهبه جایگاه والای حرم امام رضا بهعنوان یکی از مراکز مهم مذهبی در ادوار مختلف تاریخی موردتوجه هنرمندان قرار گرفته است. یکی از آثار مربوط به دوره تیموری پنجره فولادی در موزه آستان قدس رضوی است. در این پژوهش بر روی یکی از این چندین پنجره فولادی از نظر بصری از جمله: تعادل، تناسب و تراکم و فشردگی تمرکز شده است و طرحهای اسلیمی، ختایی و خط جهت شناخت ویژگیهای این اثر مطالعه انجام گردیده است.
هدف مقاله: تمرکز بر روی ویژگیهای بصری بهقصد شناخت بیشتر آرایههای گیاهی و هندسی در ساخت پنجره فولادی در دوران تیموری است.
سؤال پژوهش: پنجره فولادی موردمطالعه دارای چه ویژگیهای بصری است؟
روش تحقیق: روش انجام این تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و جمعآوری اطلاعات لازم بر پایه مطالعات کتابخانهای و مشاهده اثر موردنظر بوده است. تحلیل محتوا در یک اثر، به توصیف عینی و کیفی پیامهای حاصل از آن بهصورت نظامدار بر اساس مشخصههای خاصی از مضمون میپردازد و هدف آن نتیجهگیری از محتوای یک متن در ارتباط با جنبههایی از واقعیت اجتماعی است. این تحقیق حاصل تطبیق اطلاعات بهدستآمده از مضمون کتیبهها پنجره فولادی حاضر در موزه آستان قدس است.
نتیجهگیری: یکی از آثار مربوط به دوره تیموری پنجره فولادی است که توسط شاهرخ فرزند تیمور به حرم امام رضا پیشکش شده است. در این مقاله به بررسی و معرفی ویژگیهای زیباییشناسی خط نگارههای این پنجره پرداخته شده و مورد تحلیل قرار گرفته است. مسائل متفاوتی از جمله تناسب، تعادل، آهنگ بصری، ترکیببندیها و فضای مثبت و منفی مورد بررسی قرار گرفته است. هنرمند در این کتیبهها برای استواری و بیان ظرافتها از عوامل بصری متعددی بهره جسته که در ادامه به بیان تفصیل آن پرداخته میشود. اصول زیباییشناسی فلزکاری دوران تیموری توانسته بر وحدت و جاذبه بصری در این رشته هنری افزوده و به افزایش کیفیت هنری در این زمینه کمک کرده است.
https://www.fhja.ir/article_249283_57295cdfd2f6ce2da3b1ff4ca1f87934.pdf
2021-08-23
48
61
10.30508/fhja.2022.537411.1101
دوره تیموری
هنر فلزکاری
قلم ثلث
فرم و محتوا
ترکیب بصری
پنجره فولادی
سحر
اسکندری ثانی
skandari.sahar69@gmail.com
1
دانشآموخته کارشناسی ارشد هنر اسلامی. مؤسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران
LEAD_AUTHOR
اتینگهاوزن ریچارد، گرابر،والگ،1384، هنر و معماری اسلامی، یعقوب آژند، تهران، انتشارات سمت.
1
احسائی، محمد تقی، 1368، هفت هزار سال فلزکاری در ایران، تهران، چاپخانه شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
2
اشرفی نصری،جهانگیر، 1392، تاریخ ادبیات و هنر ایران، تهران ، انتشارات آرون.
3
بلر،شیلا، بلوم، جاناتان، 1390، هنر و معماری اسلامی، یعقوب آزند، تهران. انتشارات سمت.
4
چمنخواه، عبدالرسول، 1380، حکمت هنر خوشنویسی، شیراز، انتشارات نوید شیراز
5
حیدر آبادیان شهرام، 1387، معرفی دو نمونه از اشیاء دوره تیموری موجود در موزه ملی ایروان ارمنستان، پیام باستان شناس، دوره پنج ،شماره 9، از صفحه 23-27.
6
حیدرآبادیان،شهرام، عباسی فرد، فرناز، 1388، هنر فلزکاری اسلامی ، تهران، انتشارات سبحان نور.
7
دهخدا، علی اکبر، 1377، لغت نامه دهخدا،تهران.
8
رفیعی، امیر تیمور، 1386، سیری در اوضاع اقتصادی خراسان بزرگ در عهد تیموری، نشریه تاریخ، دوره دوم، شماره شش، از صفحه 61-84.
9
زنگنه: ابراهیم، 1388، مشهد بزرگ، مشهد، انتشارات خاطره.
10
شایستهفر، مهناز، 1384، عناصر شیعی در نگارگری و کتیبه نگاری تیموریان و صفویان، تهران، مؤسسه مطالعات هنر اسلامی.
11
شراتو، امبرتو، گروبه، ارنست،1376، تاریخ هنر ایران 9 هنر ایلخانی و تیموری، ترجمه یعقوب آژند،تهران، چاپ فارابی.
12
صحراگرد، مهدی، عبادی، محسن و دیگران ،1391، شاهکارهای هنری در آستان قدس رضوی جلد1، مشهد، مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
13
صمدی، حبیب الله، 1384، راهنمای موزه آستان قدس، مشهد، چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
14
عالمزاده، بزرگ، 1394، دانشنامه رضوی، تهران، نشر شاهد وابسته به بنیاد شهید و ایثارگران.
15
فائق، توحیدی، 1386، مبانی هنرهای: فلزکاری، نگارگری، سفالگری، بافتها و منسوجات، معماری، خط و کتابت، تهران، انتشارات سمیرا.
16
فریه، ر.دبلیو، 1374 درباره هنرهای ایران، پرویز مرزبان، تهران، مجموعه شرکت افست.
17
فضائلی، حبیب الله، 1350، اطلس خط، اصفهان ، نشریه انجمن ملی اصفهان.
18
قلیچ خانی، حمیدرضا،1373، فرهنگ واژگان و اصطلاحات خوشنویسی و هنرهای وابسته، تهران، چاپخانه انتشارات علمی و فرهنگی.
19
هاگه دورن، آنته، 1394، هنر در سرزمین های اسلامی، ترجمه اردشیر اشراقی، تهران، انتشارات روزنه.
20
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین فرایند ادراک بصری در نگارگری با رویکرد به نظریه روانشناسی گشتالت (مطالعه موردی: سه نگاره از مکتب هرات شاهنامه بایسنقری)
بیان مسئله: گشتالت یک نظریه روانشناسی است که چگونگی ادراک بصری توسط مغز انسان را توضیح می دهد. در حقیقت ذهن در نگاه نخست بهجای درک جزءبهجزء یک تصویر در صدد است که یک کلیت از آن ارائه دهد. قوانین پراگنانس از اصول گشتالت و ادراک دیداری است که یکی از بهترین شیوه های مطالعاتی برای پژوهش حوزه کتاب آرایی است. قانون پراگنانس از هشت اصل برخوردار است که میتوان از آن در هنر نگارگری بهره برد. هنر نگارگری یکی از بهترین تصویرگری-هایی است که قابلیتهای بصری و روانشناختی هوشمندی را می توان مورد بررسی قرار داد. هدف مقاله: پژوهش پیش رو ضمن معرفی قابلیتهای روانشناسی گشتالت در تحلیل عناصر تصویری، به بررسی سه نگاره منتخب از نگارگری مکتب هرات از شاهنامه بایسنقری پرداخته و سپس چگونگی ادراک و شناخت الگوهای بصری در اجزاء نگاره ها را با بهره گیری از قوانین گشتالت مورد تشریح قرار می دهد.روش پژوهش/سؤالات پژوهش: شیوة مطالعاتی پژوهش بهصورت توصیفی - تحلیلی بوده و اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی گردآوری شده است. این پژوهش در جهت پاسخ به دو سؤال اساسی انجام یافته است: قوانین و اصول ادراک بصری روانشناسان گشتالت، تا چه میزان در تحلیل عناصر بصری موجود در نگاره های منتخب می تواند کاربرد داشته باشد؟ عملکرد قوانین پراگنانس در نگاره های منتخب از مکتب هرات چگونه است؟نتیجه گیری: استنتاج پژوهش حاضر از نظریه گشتالت بیان می کند که این نگره، دربارة ادراک دیداری، معنای الگوی بصری و چگونگی عمل ارگانیسم انسان در دیدن و سازماندهی بصری، نتایج ارزنده ای ارائه کرده است که باعث دریافت دقیق ویژگی-های شناختی در ساختار فرمی نگاره ها می گردد.
https://www.fhja.ir/article_249281_85c38d8081540a097b597a5632d4109c.pdf
2021-08-23
62
87
10.30508/fhja.2022.534974.1097
روانشناسی گشتالت
ادراک بصری
نگارگری
شاهنامه بایسنقری
مکتب هرات
فاطمه
غفوری فر
fghafuorifar@gmail.com
1
دانشآموخته کارشناسی ارشد هنر اسلامی. دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
LEAD_AUTHOR
فرنوش
شمیلی
farnooshshamiliy@gmail.com
2
استادیار گروه هنرهای صناعی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
AUTHOR
جعفر
محمدزاده
mohamadzadeh@gmail.com
3
دانشآموخته کارشناسی ارشد هنر اسلامی. دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
AUTHOR
اتکینسون، ریتا ال و همکاران (1384)، زمینه روانشناسی هیلگارد، مترجم: محمدنقی براهنی، تهران: نشر رشد
1
افشار مهاجر، کامران (1388)، کاربرد نظریه ادراک دیداری گشتالت در صفحهآرایی کتابهای درسی، نشریه هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی، شماره 40 صص33-40
2
ایروانی، محمود. خداپناهی، محمدکریم (1390)، روانشناسی احساس و ادراک. تهران: نشر سمت.
3
ایمانی، الهه. فهیمیفر، اصغر (1395)، بررسی هماهنگی نقاشی دیواریهای تهران با محیط شهری (بارویکردروانشناسی گشتالت)، نشریه نگره، شماره 37،صص 87-101
4
آر نهایم، رودلف (1391)، هنر و ادراک بصری، ترجمة مجید اخگر، تهران: انتشارات سمت.
5
آیتالهی، حبیبالله (1381)، مبانی رنگ و کاربرد آن، تهران: سمت.
6
تایکندی، پگاه. عاشوری، محمد علی (1396)، اصول مکتب روانشناسی گشتالت در طراحی گرافیک، (agerin.ir).
7
جودیت وایلد، ریچارد وایلد(1388)، سواد بصری، مترجم: نازمریم شیخها، تهران: نشر آبان
8
دانتیس، دونیس. اِ (1395)، مبانی سواد بصری، مترجم: مسعود سپهر، تهران: سروش
9
رضازاده، طاهر (1387)، کاربرد نظریه گشتالت در هنر و طراحی، مجله آیینۀ خیال، ش 9، صص 71-86.
10
شاپوریان، رضا (1386)، اصول کلی روانشناسی گشتالت، تهران: انتشارات رشد.
11
شمیلی، فرنوش (1394)، بررسی تأثیر آموزش بر حافظهی بصری هنرجویان هنرهای تسجمی و هنرهای سنتی (با استفاده از آزمون آندرهری)، پایاننامه دکتری تخصصی، استادراهنما: دکتر فاطمه کاتب، دانشگاه الزهرا
12
شمیلی، فرنوش. غفوریفر، فاطمه (1397)، بررسی سرلوح قرآنی مذهَّب قاجاری به شماره ثبت 3089 از کتابخانه مرکزی تبریز بر اساس اصول شکل و زمینه نظریة روانشناسانة گشتالت، نشریه مطالعات و ارتباطات، دوره 20، شماره 47، صص 225-264.
13
صالحی کیا، مریم. شاطری، میترا. احمدی، عباسعلی (1394)، تعالی هنر نگارگری تیموری در شاهنامة بایسنقری. کنفرانس ملی معماری اسلامی، میراث شهری و توسعة پایدار.
14
غفاری، فاطمه. پور عبداله، مهسا. پور سعید فیروزی، الیاد (1394)، نقش معماری در ایجاد شهرهای سالم و شهرهای شاد با رعایت اصول گشتالت. همایش ملی معماری شهرسازی عمران و گردشگری توسعة پایدار، قزوین: اردیبهشت 1394.
15
غلامی رستم، نسیم. بمانیان، محمدرضا. انصاری، مجتبی. 1394. گشتالت در طراحی پلان باغ ایرانی. جلوه هنر، شماره 13: بهار و تابستان 1394. از 63 تا 72.
16
فدوی، سید محمد. شید مؤدب، عاطفه (1393)، مطالعه تطبیقی پوسترهای شیگئو فوکودا و روش ایجاد خطای دید، نشریه هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، دوره 19، شماره 1، صص 37-48
17
کارگر، محمدرضا و ساریخانی، مجید. 1390. کتابآرایی در تمدن اسلامی، تهران: نشرسمت.
18
کلینی ممقانی، ناصر. سید عربی، هادی. ناصرالاسلامی، حسین (1392)، بررسی میزان انطباق جهت سطوح و حرکت چشم انسان در درک تصویر بر اساس روانشناسی گشتالت. هنر و معماری، هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی: زمستان 1392، دورة هجدهم- شماره 4، از 75 تا 84.
19
محمدزاده، جعفر (1396)، ارائة یک اثر نگارگری بر اساس قوانین و اصول ادراک بصری روانشناسان گشتالت در نگارههای مکتب هرات، پایاننامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر فرنوش شمیلی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز.
20
مظفری، علیرضا. طلوعی آذر عبداله. فرمانی، ناصر (1395)، بررسی غزلهای حافظ از منظر روانشناسی گشتالت. پژوهشهای زبان شناختی در زبانهای خارجی، دوره 6، شماره 1. بهار و تابستان 1395، 5 تا 29.
21
نیرومند، محمدحسین (1392)، مدیریت مخاطب، چشم، تهران: فرهنگسرای میردشتی.
22
هرگنهان، السون (1382)، نظریههای یادگیری، مترجم: علی اکبر سیف، تهران: نشر دوران.
23
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسۀ تطبیقی خلوت فردی تا جمعی در مسکن سنتی و معاصر «نمونۀ موردی: خانۀ داروغه و خانه پدر و دختر مشهد»
بیانمسأله: خلوت از مهمترین ویژگیهای یک خانۀ مطلوب و از نیازهای اساسی افراد در فضای مسکونی است و به معنای فرایندی است که در آن، بشر میتواند به تجربۀ خویشتننگری دست یابد و دامنۀ ارتباطی خود با سایرین را تنظیم کند. باتوجه به اینکه انسان نیازمند فضاهایی با خلوت فردی و خلوت جمعی میباشد، بنابراین لازم است تعدادی از فضاها خلوت فردی را تأمین نموده و موجب آرامش انسان شوند و تعدادی از فضاها نیز خلوت جمعی را جهت ارتباط و تعامل با سایر افراد خانواده تأمین نمایند. اهمیت و ضرورت: در صورت عدم توجه همزمان به خلوت فردی و خلوت جمعی، نیازهای انسان به طور کامل تأمین نمیشود و فضای خانه به محیطی ناکارآمد تبدیل خواهد شد. لذا شناخت و بررسی نحوۀ دستیابی به طیف خلوت در نمونههای موفق و به کارگیری آنها در جهت ایجاد تعادل میان خلوت فردی و جمعی امری ضروری است.اهداف: هدف این مقاله شناخت طیف خلوت در فضای مسکونی و بررسی و مقایسۀ تطبیقی خلوت فردی تا جمعی در مسکن سنتی و معاصر میباشد.سؤال پژوهش: جهت دستیابی به اهداف پژوهش، این پرسشها مطرح است: جهت تأمین نیازهای انسان به چه طیفی از خلوت در فضای مسکونی نیاز است؟ خلوت فردی تا جمعی در خانههای سنتی و خانههای معاصر چگونه تحقق یافتهاست؟روشتحقیق: پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت کاربردی و از حیث روش، کیفی است. در گام اول با بررسی مطالعات کتابخانهای و اسنادی، مدل مفهومی پژوهش استخراج شدهاست و در گام دوم از طریق مطالعات میدانی به مقایسۀ تطبیقی خلوت فردی تا جمعی در نمونهای از دو گروه خانههای سنتی (خانۀ داروغه) و خانههای معاصر ایران (خانۀ پدر و دختر) پرداختهشدهاست.نتیجهگیری: نتایج نشان میدهد در خانههای سنتی از جمله خانۀ داروغه بیشتر به خلوت جمعی و در خانههای معاصر از جمله خانۀ پدر و دختر بیشتر به خلوت فردی توجه شدهاست.
https://www.fhja.ir/article_249282_3527ff3828f91d4db3db2b312ac99578.pdf
2021-08-23
106
123
10.30508/fhja.2022.537299.1099
خانۀ سنتی
خانۀ معاصر
خلوت فردی
خلوت جمعی
خانۀ داروغه
خانۀ پدر و دختر
سیده مریم
مجتبوی
mojtabavi_m@yahoo.com
1
عضو هیئت علمی گروه معماری، مؤسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران
LEAD_AUTHOR
کیمیا
اسدی
asadi.kimia98@gmail.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، مؤسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران.
AUTHOR
- آلتمن، ایروین، (1382)، محیط و رفتار اجتماعی: خلوت، فضای شخصی، قلمرو و ازدحام، ترجمه علی نمازیان، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
1
- ارژمند، محمود؛ خانی، سمیه، (1391)، نقش خلوت در معماری خانه ایرانی، فصلنامه شهر ایرانی اسلامی، دوره 2، شماره 7.
2
- اسماعیلی، سیده ناهید؛ شکوری، رضا، (1394)، بررسی هویت فرهنگی مسکن در مشهد در دونمونه موردی: خانه تاریخی (داروغه) و (امیری)، سومین کنفرانس بین المللی پژوهشهای کاربردی در مهندسی عمران، معماری و مدیریت شهری.
3
- امینی، ندا؛ نوروزیانپور، هیربد، (1393)، خلوت و محرمیّت شناخت تفاوتها و شباهتهای این دو مفهوم در معماری و شهرسازی، فصلنامه شهر ایرانی اسلامی، شماره 15.
4
- اهری، زهرا؛ حبیبی، سید محسن؛ خسروخاور، فرهاد؛ ارجمندنیا، اصغر، (1367)، مسکن حداقل، تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن وزارت مسکن و شهرسازی.
5
- بانی مسعود، امیر، (1380)، معماری معاصر ایران، نشر هنر معماری قرن.
6
- بمانیان، محمدرضا؛ زندی، مسلم، (1396)، مسکن ایرانی و سبک زندگی، انتشارات اول و آخر.
7
- بهشتی، سیدمحمد، (1386)، خانه و فرهنگ ایرانی، فصلنامه آبادی، شماره 55.
8
- بیرانوند، لیلا، (1395)، تجلی مفهوم خلوت در خانههای ایرانی، انتشارات راه دکتری.
9
- بیگدلی، حامد؛ باقری،محمد؛ اسدی، فرخ، (1397)، بررسی نقش خلوت در معماری خانه های سنتی، فصنامه معماری شناسی، دورۀ 1، شمارۀ 4.
10
- پیرنیا، محمد کریم، (1387)، معماری ایرانی، انتشارات سروش دانش.
11
- حجت، مهدی، (1387)، مجموعه گفتارهایی درباره خانه، مرکز هنر پژوهی نقش جهان.
12
- چرمایف، سرج؛ الکساندر، کریستوفر، (1376)، عرصههای زندگی جمعی و زندگی خصوصی: به جانب یک معماری انسانی، ترجمۀ منوچهر مزینی، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
13
- خامنهزاده، حنانه، (1396)، مفهوم خلوت و چگونگی تحقق آن در زیست-جهان خانه ایرانی مطالعه تطبیقی آن در خانه ایرانی ماقبل مدرن و خانه مدرن ایرانی، مجلۀ باغ نظر، سال چهاردهم، شماره 49.
14
- خسرویان، ا. (15 خرداد 1400). مصاحبه شخصی.
15
- خوشفر، غلامرضا، (1375)، کاربرد شاخصهای اجتماعی در توسعۀ مسکن، نشریۀ مسکن و انقلاب.
16
- راپاپورت، آموس، (1384)، معنی محیط ساخته شده: رویکردی در ارتباط غیرکلامی، ترجمۀ فرح حبیب، انتشارات شرکت پردازش و برنامهریزی شهری.
17
- شولتز، ک. ن. (1384)، مفهوم سکونت به سوی معماری تمثیلی. ترجمۀ امیر یاراحمدی، تهران: نشر آگه.
18
- فرخیار، حسین، (1392)، صد خانه صد پلان (ویژگیهای معماری خانههای قدیمی در بافتهای تاریخی (اقلیم گرم و خشک))، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان.
19
- فرگاس، جوزف، (1947)، روانشناسی تعامل اجتماعی: رفتار میان فردی، ترجمه خشایار بیگی و مهرداد فیروز بخت، 1373، ابجد، تهران.
20
- قاسم زاده، مسعود، (1389)، جایگاه پایهای اتاق در طراحی مسکن، نشریه هنرهای زیبا، شماره 41.
21
- قبادیان، وحید، (1389)، بررسی اقلیمی ابنیه سنتی ایران، موسسه انتشارات دانشگاه تهران.
22
- قرآن کریم، سوره نحل، آیه 40 و آیه 80.
23
- گیفورد، رابرت، (1378الف)، روانشناسی محیطهایمسکونی، ترجمه وحید قبادیان، نشریه معماری و فرهنگ، شماره 2.
24
- گیفورد، رابرت، (1378ب)، حریم خصوصی (نهان خواهی)، ترجمه اکبر سرداری زنوز، نشریه معماری و فرهنگ، شماره 8.
25
- لنگ، جان، (1394)، آفرینش نظریه معماری (نقش علوم رفتاری در طراحی محیط)، ترجمه علیرضا عینی فر، انتشارات دانشگاه تهران.
26
- مارکوس، کلر کوپر، (1382)، خانه به مثابه نماد خویشتن، ترجمه احد علیقلیان، فصلنامه خیال، شماره 5.
27
- مسائلی، صدیقه، (1387)، نقشه پنهان به مثابه دستآورد باورهای دینی در مسکن سنتی کویری ایران، نشریه هنرهای زیبا، شماره37، 27-38.
28
- میاواکی، مایومی، (1376)، ده پرسش از هشت معمار، ترجمه مهندسین مشاور جودت و همکاران، نشر خاک.
29
- نصیری، نگار، (1388)، مطالعه تطبیقی مفهوم خلوت در خانه درونگرای ایرانی و خانه برونگرای غربی، نشریه هنرهای زیبا، شماره 39.
30
- Bates, A. (1964), Privacy- A useful concept? Social forces, Vol. 42, 432.
31
- Becker, F. d. (1973). Study of spatial markers. Journal of personality and Social Psychology. 26 (3), 439-445.
32
- Chapin, F. S. (1951). Some housing factors related to mental hygiene. Journal of Social Issues, 7, 164-171.
33
- Ittelson, W. h., Proshansky, H. M., & Rivlin, L. G. (1970). A study of bedroom use on two psychiatric wards. Hospital and Community Psychiatry, 21 (6), 177-180.
34
- Jurard, S. M. (1966), An exploratory study of body accessibility. British Journal of Social and Clinical Psychology, 5, 221-231.
35
- Moore, Charles. (1974), The Place of House, USA, University of California Press, California.
36
- Rapoport, A. (1972), Some perspectives on human use and organization of space. Paper presented at Australian association of social anthropologists, Melbourne, Australia.
37
- Schwarz, D. (1968). The social psychology of privacy. American Journal of Sociology, 73, 741-752.
38
- Shils, E. (1966), Privacy: Its constitution and vicissitudes. Law and Contemporary Problems, 31, 281-305.
39
- Simmel, G. (1950): The Secret and the Secret Society. In: Wolff, K. H. (Ed.), The Sociology of Georg Simmel. New York: Free Press of Glencoe, 307-376.
40
- Westin, A. (1970), A privacy and freedom, New York: Atheneum.
41