TY - JOUR ID - 245144 TI - تاریخ شفاهی بافت قالی روستایی و عشایری استان فارس JO - فردوس هنر JA - FHJA LA - fa SN - 2717-2317 AU - اولیائی طبائی, سیده اکرم AD - مربی و عضو هیئت‌علمی گروه فرش، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر شیراز، شیراز، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 2 IS - 4 SP - 10 EP - 25 KW - تاریخ شفاهی KW - فرش دستباف KW - قالی عشایری KW - قالی روستایی KW - عشایر فارس DO - 10.30508/fhja.2021.527604.1064 N2 -  بیان مسئله: استان فارس یکی از مراکز مهم تولید فرش دستباف ایران است. بافت فرش در روستاها و عشایر این استان بخشی از ملزومات زندگی زنان را تشکیل می‌دهد. این تحقیق به روش تاریخ شفاهی فرایند تولید، پشم‌چینی و تهیه مواد اولیه، بافت و مرمت فرش فارس را روایت می‌کند. تاریخ شفاهی در واقع گفت‌وگویی قاعده‌مند و آگاهانه بین دو نفر درباره ابعادی از وقایع گذشته است که دارای اهمیت تاریخی است و برای تبدیل‌شدن به سند و ماندگاری آن ثبت و ضبط می‌شود.هدف: هدف این تحقیق دستیابی به اطلاعاتی است که بخش‌های پنهان موضوع پژوهش را به روش تاریخ شفاهی روشن کند. این تحقیق به روش کیفی و با ابزار مصاحبه نیمه‌ساختاریافته انجام شده.سؤالات تحقیق: در زیر صورت کلی سؤالات مصاحبه بیان شده است. مقتضی است با توجه نوع تحقیق (تاریخ شفاهی)، بر مبنای اینها سؤالاتی جزئی‌تر مطرح شدند.نحوه تهیه و تولید مواد اولیه برای بافت در گذشته و حال چگونه بود؟محل (مکان) و زمان تولید و بافت فرش (کارگاه‌های متمرکز و غیرمتمرکز، سال، ماه و روزها)نحوه انجام کار (چله‌کشی/ چله‌دوانی) و عملیات تکمیلی (پایین‌کشی و پرداخت)نحوه مرمت کردن و برطرف‌کردن عیوب فرشروش تحقیق: جامعه آماری تحقیق فعالان فرش دستباف فارس بودند. روش نمونه‌گیری به صورت گلوله برفی یا افزایشی و حجم نمونه بر اساس اشباع نظری 33 نفر انتخاب شده است.نتیجه تحقیق: از مهم‌ترین نتایج تحقیق این است که مردان در جامعه عشایری و در فرایند تولید فرش، جز در چیدن پشم و فروش فرش کار چندانی نمی‌کردند و غالب کار تولید با بانوان بود ازاین‌رو خانواده‌ای که دختران بیشتری داشت از تولیدات و حتی سیاه‌چادر بزرگ‌تری نیز برخوردار می‌شد. آنها چون دائم در حال کوچ و سفر بودند، غالباً بافته‌هایشان به بیش از شش متر تجاوز نمی‌کرد که همان هم در اثر باز و بسته کردن‌های مکرر در هر مسیر منجر به گوشه‌دار شدن و سرکجی در بافته می‌شد. در ضمن خلاف ادعای موجود مبنی بر عدم وجود کارگاه متمرکز در فارس و شیراز می‌توان به کشف وجود برخی کارگاه‌های متمرکز بافت فرش در حدود 100 سال پیش در شیراز نظیر کارگاه اردوبادی با مدیریت ابراهیم غربی اشاره کرد که به‌عنوان قدیمی‌ترین کارگاه متمرکز و با تعداد 150-140 دستگاه در شیراز مشغول به تولید و بافت فرش بهارلو بوده است و نیز پژوهش محققانی نظیر دکتر پرهام که به یازده تخته فرش بافته شده در کارگاهی که توسط دو خان قشقایی و حدود 100 سال پیش دایر شده بود اشاره داشت که با چند دلیل دیگر موجود در متن منجر به رد ادعای مذکور می‌گردد. UR - https://www.fhja.ir/article_245144.html L1 - https://www.fhja.ir/article_245144_75a2f98e92f65cb40fee1c04be3a50fd.pdf ER -