TY - JOUR ID - 698479 TI - تبیین مبانی اجتماعی معماری و شهرسازی اسلامی در قرآن، مبتنی بر گذار از سرمایه به نظریه اجتماعی JO - فردوس هنر JA - FHJA LA - fa SN - 2717-2317 AU - فرهنگدوست, هادی AU - فرکیش, هیرو AU - حنایی, تکتم AU - طبسی, محسن AD - کارشناس ارشد ، معماری اسلامی، گروه هنر و معماری اسلامی، دانشکده هنر و معماری اسلامی، دانشگاه بین المللی امام رضا ع، مشهد، ایران AD - دکتری تخصصی، استادیار، معماری،گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران AD - دکتری تخصصی، دانشیار، شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، مشهد، ایران AD - دکتری تخصصی، دانشیار، پژوهش هنر، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، مشهد، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 2 IS - 7 SP - 10 EP - 47 KW - ساختار اجتماعی KW - پایگاه اجتماعی KW - شخصیت اجتماعی KW - فضای تعاملی KW - همیاری اجتماعی KW - انسجام اجتماعی KW - هویت مکان DO - 10.30508/fhja.2022.560823.1137 N2 - بیان مسئله: توجه صرف به روابط مبتنی بر نفع، در سرمایه اجتماعیِ برآمده از مفهوم توسعه، در نقطه مقابل مسئله پیشرفتِ مبتنی بر نظریه اجتماعی مدنظر قرآن کریم است. تأکیدات متعددی در زمینه روابط انسانی در قرآن کریم موجود است که نشان‌دهنده اهمیت بنیادی و ساختاری آن برای شکل‌گیری حیات طیبه و پایدار در نظریه اجتماعی برآمده از قرآن است. در این میان، اهمیت و نقش بسترسازی کالبدی و تأثیرگذاری بر روابط اجتماعی، به موضوعی بنیادین و بین‌رشته‌ای در نزد طراحان و برنامه‌ریزان معماری و شهرسازی تبدیل است. در دوران پساپست مدرنیسم فعلی، در زمینه توجه به فرهنگ و ساختار اجتماعی، زمان توجه به‌ضرورت ارائه نظریه‌ای سامانه پندار از مطالعات اجتماعی معاصر در چارچوب دستورات قرآن کریم فرارسیده است.هدف پژوهش: این پژوهش به‌منظور بهره‌گیری از سرمایه اجتماعی در قالب نظریه‌ای اجتماعی و تلاش هم‌زمان برای ادغام آن با مفهوم پیشرفت به نحوه‌ای قابل‌استفاده در مبانی نظری معماری و شهرسازی اسلامی ارائه شده است.سوال پژوهش: چارچوب و روش پیشنهادی برای تبدیل سرمایه اجتماعی به نظریه اجتماعی در معماری و شهرسازی اسلامی چیست؟روش پژوهش: در انجام پژوهش کیفی حاضر، از نظریه‌پردازی بین‌رشته‌ای بر اساس گردآوری منابع کتابخانه‌ای پیرامون موضوع آن، و ارائه تحلیل‌های توصیفی برای دستیابی به تفسیری جامع و ساختارمند استفاده شده است.نتیجه‌گیری: نقش معماری و شهرسازی اسلامی برای تعبیر کالبدی بستر اجتماعی مطلوب، منجر به فضای تعاملی ای از هنجار و ارزش‌های اسلامی را در فضای زندگی، مطابق با فضای ذهنی مسلمانان می‌گردد. چنین امری، با تبدیل سرمایه اجتماعی به نظریه اجتماعی، نقش فضاهای معماری و شهرسازی را در مسیر جامعه‌پذیری، کنترل و پیوستگیِ «هنجارهای اجتماعی با فضای زندگی افرادِ جامعه» را فراهم می‌سازد. UR - https://www.fhja.ir/article_698479.html L1 - https://www.fhja.ir/article_698479_7c56de638c52fd8abd4c0d008443e7d7.pdf ER -